اکوسیستم کسبوکار
اکوسیستم کسبوکار برای اولین بار توسط مور (۱۹۹۳) به عنوان رویکردی جدید جهت تببین روند توسعه و شکست شرکتها ارائه گردیده است. وی در مقاله خود در مجله هاروارد در خصوص بیان چرایی مطلوبیت مفهوم اکوسیستم کسبوکار برای پرداختن به مسیر شکلگیری و توسعه شرکتها، به دو مفهوم بنیادی تکامل مشترک و شکست اکوسیستمها بواسطه تغییرات شدید اشاره نموده است:
– تکامل مشترک: این واژه که توسط انسان شناسی به نام گرگوری باتِسون ارائه گردیده بر فرآیند تکاملی گونههای دارای وابستگیِ متقابل در طول زمان اشاره داشته که تکامل یکی بر دیگری و همچنین به طور بالعکس اثر دارد.
– شکست اکوسیستمها بواسطه تغییرات شدید: این مفهوم که توسط زیستشناسی به نام استفان گالد ارائه شده بر این موضوع دلالت دارد که ممکن است موقیعت و جایگاه رهبری یک گونه در طبیعت بواسطه تغییر در محیط از دست رفته و گونهای دیگر جایگزین موقعیت آن گردد.
بر اساس دو نکته اشاره شده، مور توصیه میکند که بجای نگاه کردن به شرکتها به عنوان عضوی از یک صنعت خاص، آنها را جزئی از یک اکوسیستم کسبوکار دانسته که خود شامل مجموعهای از صنعتهای گوناگون میگردد. در این اکوسیستم شرکتها توانمندهای خود را حول یک نوآوری جدید با فرآیند تکامل مشترک ارتقاء داده و این فرآیند شامل همکاری مشترک و رقابتی جهت ارائه محصول و تامین نیاز مشتری است. شرکت اپل (شامل چهار صنعت کامپیوتر، الکترونیک، اطلاعات و ارتباطات) و همکاری اعضاء مختلف حاضر در این اکوسیستم نمونهای معتبر از این فرآیند تکامل مشترک است (Moore, 1993). در همان اکوسیستم ذکر شده اگر به گذشته نگاه کنیم میتوان شکست “شرکت آی بی ام“ در حوزه کامپیوترهای شخصی را مشاهده نمود که بواسطه رقابت و شرایط بوجود آمده، توسط شرکتهای دیگر مغلوب گردید و بازار و فعالیتهای آن جایگزین گردیدند. به عبارت ساده تر دیدگاه مور بر این موضوع تاکید دارد که یک اکوسیستم کسبوکار از مشتریان، واسطههای بازار، تامینکنندگان و البته خود شرکتها تشکیل شده که هر یک در یک گروه صنعت خاص قابل دستهبندی هستند. بر اساس نظر مور در یک اکوسیستم کسبوکار عاملین به طور مشارکتی و رقابتی در جهت خلق محصول جدید، تامین نیازهای مشتری و توسعه قابلیتها حول نوآوری عمل مینمایند:
“در یک اکوسیستم کسبوکار شرکتها حول یک نوآوری جدید مسیر تکامل مشترک را طی مینمایند؛ با همکاری مشترک و رقابتی بدنبال پشتیبانی از محصولات جدید و تامین نیازهای مشتریان میباشند”.
در شکل ذیل ساختار و نقشآفرینان اکوسیستم کسبوکار برپایه نگاه پرفسور مور ترسیم گردیده است:
