فناوری از ابتدای زندگی بشر همواره همراه او و تسهیلگر زندگی او بوده است، جدای کاربردهای عام و اولیۀ فناوری که منجر به بهبود کیفیت زندگی بشر شده، محققان گوناگونی به طور علمی اثر این عامل در جوامع را در ابعاد گوناگونی مورد توجه قرار دادهاند. یکی از معتبرترین اشارات به نقش و اثر فناوری در کتاب طارق خلیل (۲۰۰۰) قابل ملاحظه است که در آن بر اهمیت و نقش فناوری به عنوان ارمغان آورنده ثروت برای جوامع تاکید شده؛ وی با تبیین مفهوم “موج بلند” که مبین نقش فناوری جدید در پایهگذاری صنایع، توسعه کسبوکارها و رشد اقتصادی است، بر این نکته تاکید مینماید که اکتشافات علمی مبنایی برای نوآوریهای فناورانه به حساب میآیند؛ این نوآوریها محصولات جدیدی را به ارمغان میآورند که میتواند پایهگذار بازارها و صنایع جدید دیگری شود. این رشد و توسعه تا زمان اشباع موج ادامه یافته و پس از آن نیاز به موج جدیدی از علم و تکنولوژی خواهد بود.
همانند کارآفرینی که از تعاریف و رویکردهای مختلفی برخوردار است، از فناوری نیز تعاریف گوناگونی در ادبیات مربوطه وجود دارد ولی بر خلاف کارآفرینی نوعی گرایش و همراستایی خاص در تعاریف فناوری قابل ملاحظه است.
سال |
محقق |
تعریف |
|
۱۹۷۱ |
Jones |
علم منجر به تولید دانش شده و فناوری منجر به تولید ثروت؛ به عبارتی دیگر فناوری دانش چگونگی و دانش چرایی است. |
|
۱۹۸۵ |
Porter |
فناوری عامل تبدیل ورودیها (مواد، انرژی، سرمایه و ..) به خروجیها (کالا/خدمات) بوده که همراه با ارزش افزوده میباشد. |
|
۱۹۸۹ |
Sharif |
دانش و مهارتهای لازم برای تولید کالا یا خدمات که حاصل قدرت فکری و شناخت انسان و ترکیب قانونهای موجود در طبیعت میباشد. |
|
۲۰۰۰ |
Khalil |
کلیه دانش، محصولات، فرآیندها، ابزارها، روشها و سیستمهایی که در جهت ایجاد محصول به کار گرفته میشود. |
|
۲۰۰۰ |
Govardhan |
فناوری کلیه ورودیهای لازم جهت تبدیل ایدهای مهندسی به محصولی درآمدزا است. |
|
۲۰۰۳ |
Christensen & Raynor |
فرآیندی که هر شرکتی جهت تبدیل ورودیهایی نظیر نیروی کار، مواد، سرمایه، انرژی و اطلاعات به خروجیِ با ارزش بیشتر، استفاده میکند. |
|
۲۰۰۸ |
Burgelman, Christensen, & Wheelwright |
فنآوری به دانش نظری و عملی، مهارتها و مصنوعاتی اطلاق میگردد که در جهت توسعه محصولات و خدمات و همینطور به عنوان سیستمهای تولید آنها بکار گرفته میشود؛ فنآوری میتواند شامل افراد، فرآیندهای فیزیکی و شناختی، تجهیزات و ابزارها باشد. |
همانگونه که در جدول فوق مشاهده میشود، گرچه در حوزۀ تمرکز برخی تعاریف و یا نوع رویکرد برای تبیین مقوله فناوری تمایزاتی وجود دارد ولی عموم تعاریف گرایش مشترکی دارند که بر محور تبدیل ورودیها به خروجیهای ارزشافزا تاکید دارد.